Tối thứ Ba này, Jose Mourinho sẽ biết liệu mình còn được nhìn nhận như “người đặc biệt” trong mắt khán giả Chelsea hay không.

Người ta thường nghĩ câu trả lời chắc chắn là “có”. Đây là người đã chấm dứt 50 năm chờ đợi danh hiệu Ngoại hạng Anh của CLB vào năm 2005. Trong hai nhiệm kỳ ở Stamford Bridge (2004-2007 và 2013-2015), HLV người Bồ Đào Nha đã mang về bảy chiếc cúp lớn, gồm ba Ngoại hạng Anh, một FA Cup và ba League Cup. Ông còn sở hữu những thống kê phi thường như chuỗi 77 trận bất bại trên sân nhà ở Premier League, chỉ bị Sunderland cắt đứt năm 2014. Những bức ảnh ông nâng cao chiếc cúp Ngoại hạng Anh vẫn treo trong phòng Drake Suite ở sân bóng.

Mourinho trở lại tuần này trên cương vị HLV Benfica. Nhưng đây không phải lần đầu tiên CĐV Chelsea có cơ hội bày tỏ cảm xúc về ông. Khi dẫn dắt Manchester United, Mourinho từng bị la ó sau trận thua ở tứ kết FA Cup. Mức độ yêu mến của ông còn chạm đáy khi ngồi ghế HLV Tottenham, kình địch truyền kiếp trong giai đoạn 2019-2021.

Vậy rốt cuộc bây giờ ông được nhìn nhận thế nào? “Thời gian luôn xoa dịu vết thương”, Tim Rolls, một CĐV trung thành nhiều năm, chia sẻ với The Athletic. “Nếu so Chelsea của hiện tại với những gì Mourinho từng tạo dựng 20 năm trước, mọi người sẽ trân trọng hơn rất nhiều. Khi đó, đội bóng như khoác lên mình khí chất bất khả chiến bại. Chỉ cần Chelsea dẫn 1-0, trận đấu coi như đã kết thúc. Giờ thì không còn thế nữa. Kỷ lục của Mourinho khiến người ta càng nhớ nhung hơn”.

Một hội viên khác, Rafael Alleyne, người đã gắn bó với Chelsea hơn bốn thập kỷ cũng đồng tình. “Tôi hiểu có nhiều cảm xúc lẫn lộn. Khi ông ấy dẫn dắt Manchester United, cách nhìn nhận về Mourinho có phần thay đổi. Nhưng với tôi, ông ấy mãi mãi là số một.

Vì sao ông ấy mất đi sự yêu mến? Việc sang cầm quân cho một kình địch như United đã là điều khó chấp nhận. Lại thêm những lời châm chọc hướng về Chelsea. Cá nhân tôi không thấy vấn đề gì, bởi đó vốn là Jose. Nhưng những người khác thì khó nuốt trôi hơn.”

Claudia Coulter, khi Mourinho có nhiệm kỳ đầu tiên ở Chelsea còn là một đứa trẻ chỉ thực sự cảm nhận được giá trị ông mang lại trong giai đoạn 2013-2015. Chính vì thế, chứng kiến Mourinho sau đó dẫn dắt hai đội bóng khác ở Ngoại hạng Anh lại trở thành nỗi cay đắng.

“Tôi thấy đặc biệt khó khăn khi nhìn ông ấy ngồi ghế HLV Tottenham, cảm giác sai trái đến mức không thể tin nổi”, cô nói. “Bố tôi, cũng là fan Chelsea cũng cảm thấy y hệt. Chúng tôi không thể tin điều đó. Thật ra việc ông ấy dẫn dắt một đội Ngoại hạng khác vốn đã là chuyện lạ lùng, mà trước đó đã từng với Manchester United. Nhưng khoảnh khắc ông ấy khoác áo Tottenham thì như một nhát dao đâm thẳng vào lòng. Chúng tôi vốn dĩ căm ghét họ, nên cú sốc ấy càng nặng nề hơn.”

“Ông ấy biết rõ CĐV Chelsea nghĩ gì về Spurs, nên khoảnh khắc đó thật sự chẳng dễ chịu chút nào. Nhưng rồi ai cũng phải bước tiếp. Không thể nói là quên đi, vết xước ấy vẫn còn nhưng quan trọng là tập trung vào tất cả những điều tốt đẹp ông ấy từng mang lại.

Tôi sẽ có mặt ở trận đấu này và nóng lòng được thấy ông ấy trở lại. Tôi tin Mourinho sẽ được chào đón nồng nhiệt. Tất nhiên sẽ có những người không vui, nhưng tôi thì sẽ dành cho ông ấy sự đón tiếp xứng đáng. Chỉ mong Chelsea thắng trận thôi!”

Kể từ khi bị Tottenham sa thải bốn năm trước, Mourinho đã lần lượt dẫn dắt Roma, rồi Fenerbahce, trước khi trở thành HLV Benfica hai tuần trước. Về vị thế của mình tại Chelsea, Mourinho từng nói: “Cho đến khi nào Chelsea có một HLV giành bốn chức vô địch Ngoại hạng Anh cho họ, tôi vẫn là số một.”

Và chưa ai tiệm cận được. Antonio Conte là người duy nhất đưa Chelsea trở lại ngôi vương (mùa 2016-17) kể từ lần cuối cùng Mourinho đăng quang năm 2014-15. Còn trong kỷ nguyên Todd Boehly – Clearlake Consortium, những ông chủ mới tiếp quản ba năm nay, Chelsea thậm chí chưa từng thực sự đua tranh ở Premier League, dù mùa trước họ đã gặt hái cú đúp hiếm thấy với FIFA Club World Cup và UEFA Conference League.

Graham Potter, Mauricio Pochettino và Enzo Maresca là ba cái tên được giới chủ mới bổ nhiệm. Nhưng chẳng ai trong số họ tạo dựng được sợi dây gắn kết như Mourinho từng có. Hiện tại, Maresca còn bước vào trận đấu trong bối cảnh bị nhiều CĐV chỉ trích dữ dội, bởi Chelsea đã thua ba trong bốn trận gần nhất.

Một hội viên khác Dave Chidgey, chia sẻ: “Chelsea dưới thời Mourinho là một thế lực hàng đầu, chứ không phải tình cảnh tệ hại như bây giờ. Tôi nhìn lại những HLV gần đây mà ngán ngẩm. Chúng ta đã có Potter, Pochettino rồi Maresca. Họ đều không cùng đẳng cấp với ông ấy.

Liệu tôi có muốn Mourinho trở lại lần thứ ba không? Thành thật mà nói, tôi không chắc. Đó là cuộc đấu giữa lý trí và con tim. Tôi hiểu sâu xa rằng ông ấy sẽ không bao giờ thành công dưới triều đại chủ sở hữu này. Mourinho sẽ nhìn ra những lỗ hổng trong đội hình và yêu cầu mang về những ngôi sao đẳng cấp thế giới để lấp đầy, bất kể tuổi tác hay giá cả. Nhưng triết lý ấy đã thuộc về quá khứ. Chelsea bây giờ sẽ không bao giờ còn làm như thế nữa, ít nhất chừng nào những ông chủ này còn nắm quyền.”

Dan Silver tin rằng thất bại 1-3 trước Brighton ba ngày trước vô tình lại khiến Mourinho có cơ hội được chào đón nồng nhiệt hơn. Hội viên này giải thích: “Có thể sẽ có nhiều tiếng hò reo ủng hộ Mourinho hơn, bởi kết quả trước Brighton đã khiến Maresca vẫn là một nhân vật gây chia rẽ.”

Tất nhiên, cũng có những điều từng khiến CĐV Chelsea bớt đi sự ngưỡng mộ dành cho Mourinho ngay trong giai đoạn ông còn tại vị. Năm 2014, ông từng chỉ trích bầu không khí trên sân Stamford Bridge, nói rằng đó chẳng khác gì chơi trong một sân vận động trống rỗng. Kể từ đó, CĐV đối thủ thường xuyên chế giễu bằng câu hát: “Mourinho nói đúng, fan của các người thật tệ.”

Chidgey nhớ lại: “Tôi không thích chút nào khi ông ấy công kích CĐV. Như thế là bất công, vì nếu ai hiểu chuyện đã diễn ra ở Ngoại hạng Anh suốt 20 năm qua, từ chuyện giá vé khiến nhiều người bị gạt ra ngoài cho đến bóng đá bị thương mại hóa, thì sẽ thấy rõ bối cảnh. Mourinho phê phán fan lúc đó chẳng khác nào đá vào kẻ đang nằm xuống. Điều ấy làm tôi thật sự khó chịu. Với tôi, đó là cố tình không chịu hiểu những gì người hâm mộ phải trải qua.”

Mourinho khi ấy không chỉ gây bão trên sân mà còn liên tục chiếm sóng báo chí và truyền hình thể thao với những phát ngôn, hành động tai tiếng. Cựu trưởng ban trọng tài UEFA, Volker Roth từng gọi Mourinho là “kẻ thù của bóng đá” sau khi ông cáo buộc sai rằng HLV Barcelona, Frank Rijkaard, đã gặp trọng tài Anders Frisk trong giờ nghỉ trận thua 1-2 ở Champions League năm 2005.

Ông cũng không ngần ngại mỉa mai Arsène Wenger, HLV đáng kính của Arsenal bằng những lời lẽ như “kẻ thích dòm ngó” và “chuyên gia thất bại”. Tháng 6 năm 2005, Mourinho còn bị phạt 75.000 bảng (khoảng 135.000 USD thời điểm đó) vì bí mật gặp hậu vệ Ashley Cole khi cầu thủ này vẫn thuộc biên chế Arsenal. Một năm sau, Cole chính thức gia nhập Chelsea.

Có lẽ vụ việc nặng nề nhất là cuộc dàn xếp liên quan đến cáo buộc phân biệt đối xử với bác sĩ Eva Carneiro năm 2016. Carneiro bị giáng chức ngay sau trận gặp Swansea tháng 8/2015. Mourinho khi đó nổi giận vì bà cùng chuyên gia vật lý trị liệu Jon Fearn chạy vào sân muộn để chăm sóc Eden Hazard. Carneiro tố Mourinho đã quát thẳng vào bà câu “filha da puta”, nghĩa là “con đĩ”. Sau khi rời Chelsea vào tháng 9/2015, Carneiro kiện cả CLB lẫn Mourinho với lý do bị ép buộc rời bỏ công việc. Cuối cùng, hai bên phải trả một khoản tiền không được tiết lộ để dàn xếp.

Nói rộng hơn về những thị phi của Mourinho, Silver bình luận: “Một số hành vi của ông ấy thật sự không tốt cho bản thân lẫn CLB. Nó để lại dư vị khó chịu. Nhưng chẳng ai hoàn hảo cả. Wenger cũng từng được nhìn bằng ánh mắt tích cực, nhưng ông ta từng đẩy Mourinho trong một trận đấu, rồi đá bay cả chai nước ở trận khác. Sir Alex Ferguson cũng từng gào thét vào mặt trọng tài. Vậy mà Mourinho lại thường bị lôi ra làm bia chỉ trích. Ông ấy thực ra đã chiến đấu cho CLB. Mourinho là bậc thầy tạo dựng tâm thế vây hãm, chúng ta chống lại cả thế giới.”

Alleyne nói tiếp: “Hồi đó tôi từng nghĩ, ‘Có cần làm vậy không, có cần biến mình thành kẻ thù số một của thiên hạ không?’ Thỉnh thoảng tôi tự nhủ, ‘Jose, đừng làm thế,’ vì ông khiến bản thân hoặc CLB mang tiếng xấu. Nhưng chưa bao giờ đến mức tôi nghĩ Chelsea không nên có ông. Đó là cái giá đi kèm với một người như Mourinho. Chúng ta mang trên lưng tấm bia ngắm và ông ấy chấp nhận đứng ra gánh vác.”

“Tôi biết nhiều người không thích cách ông ấy cho đội chơi, rằng mọi thứ chỉ xoay quanh kết quả. Nhưng với tôi thì luôn là như vậy. Có lẽ ông ấy đã ‘tẩy não’ tôi hoàn toàn, nhưng bóng đá trong mắt tôi chỉ có thắng thua, chứ không phải để ra sân chơi cho vui.”

Chidgey cũng nằm trong số những người cho rằng chấp nhận những khuyết điểm của Mourinho là cái giá xứng đáng: “Ông ấy không phải thánh nhân và đó mới chính là điều vừa tuyệt vời vừa cuốn hút ở Mourinho. Ông ấy từng nói và làm những chuyện ngớ ngẩn, chọc giận nhiều người. Ai trong chúng ta mà chẳng từng như thế. Nhưng song song với tất cả, Mourinho mang về cho Chelsea một rổ danh hiệu và đưa CLB ngồi vào bàn tiệc thượng lưu của châu Âu. Không thể nào gạch bỏ những thành tựu đó khỏi lịch sử chỉ vì ông ấy đôi khi hành xử dại dột.”

Một lời chê trách khác thường nhắm vào Mourinho là việc ông không thể giúp Chelsea vô địch Champions League, dù trong tay sở hữu dàn quân hùng mạnh bậc nhất châu Âu. Ông thất bại ở hai bán kết trước Liverpool (2005, 2007) và một lần trước Atletico Madrid (2014). Những người viết tên mình vào sử xanh Chelsea lại là Roberto Di Matteo (2012) và Thomas Tuchel (2021). Mourinho thì từng hai lần nâng cúp châu Âu, một với Porto năm 2004 và một với Inter Milan năm 2010, sau khi loại chính Chelsea ở vòng 1/8.

“Với tôi, đó không phải là vết gợn,” Alleyne nhấn mạnh. “Đá loại trực tiếp thì có thể xảy ra bất cứ điều gì. Trong năm mùa trọn vẹn ở Chelsea, ông ấy ba lần đưa đội vào bán kết, thế cũng quá giỏi. Mourinho đã chứng minh mình ở Ngoại hạng Anh với ba chức vô địch. Điều đó chỉ cho thấy bạn cần một chút may mắn, như chúng ta rõ ràng đã có năm 2012.

Tôi nghĩ Mourinho chưa bao giờ được ghi nhận đủ cho cái gọi là DNA chiến thắng mà ông đã gieo vào CLB. Ngày nay khi chúng ta nói về khát vọng nâng cúp, sự mặc định về việc phải tranh đoạt danh hiệu, tất cả bắt nguồn từ ông ấy. Trước khi Mourinho đến, Chelsea không có điều đó.”

Giờ Mourinho đã 62 tuổi, mái tóc bạc phơ phơi bày sự thật rằng thời gian đã in hằn lên ông kể từ ngày đầu tiên đặt chân vào Chelsea cách đây 21 năm.

“Thực tế thì ông ấy đã không còn ở thời đỉnh cao,” Rolls kết lại. “Giờ Mourinho chẳng còn được nhắc đến trong cuộc đua cho những công việc ở các CLB lớn và thế là đủ hiểu. Nhưng bước vào trận gặp Benfica, tôi lại thấy lo lắng nhiều hơn hẳn so với tưởng tượng. Điều đó nói lên tất cả. Mourinho vẫn quá sắc sảo về chiến thuật và thứ đó thì không bao giờ mất đi.”

(Theo Simon Johnson/The New York Times)

bu3hlinh 36 bài viết